Kadın Liderlik Platformu Toplantısından Bize Kalanlar: Geleceğin İş Modelleri ve Kadın

Feyza Narlı ve Alp Sezginsoy Kadın Liderlik Platformu Yuvarlak Masa etkinliğinde Zoom üzerinden biz katılımcılarla beraber oldu. Bu etkinlikte neleri tartıştık, yazının devamında!  

Geleceğin iş modellerinin dönüşümü ve kadınların bu dönüşümde karşılarına çıkan fırsat ve zorlukları konuşmak, deneyimlerimizi paylaşmak için yine bir Kadın Liderlik Platformu etkinliğinde birlikteydik.

Konuşmalarımız, ManpowerGroup Türkiye Genel Müdürü Feyza Narlı ve Expertera ve Future of Work Turkiye Kurucusu Alp Sezginsoy'a, paylaşımları için çok teşekkür ediyoruz.

COVID-19 pandemisi ve normalleşme adımları ile birlikte değişen ve dönüşen iş modelleri, çalışma ortamları ve yeniden şekillenen yetenek ihtiyaçları, kurum ve kuruluşlar için önemli bir gündem konusu haline gelmekte.

Organizasyon yapıları kökten bir değişime giderken, kadın istihdamı ve kapsayıcılık bakış açısı nasıl korunur? Geleceğin iş modellerinde kadının konumlandırılması nasıl olacak? Yeni iş modelleri nasıl evrilmekte? Esnek çalışma, uzaktan çalışma, proje bazlı çalışma, part-time çalışma- bu farklı modellerde kadınları destekleyen programlar nasıl şekilleniyor? Sektörlerdeki istihdam dinamikleri nasıl değişiyor ve varsa kadın odaklı gelişmeler neler? Bu soruların yanıtlarını aradık.

Bugün istihdam piyasasında neredeyiz? 

Oturumun başlangıcında, Feyza Narlı istihdam piyasasındaki değişiklikleri kısaca özetledi:

• COVID süreciyle birlikte kurumların öncelikleri sürdürülebilirlik olduğu için işe alımda daha tedbirli olduklarını gördük
• 2. Çeyrekte: Hazır giyim, akaryakıt, ithale bağlı üretim, inşaat,gayrimenkul neredeyse %60-80 hacim kaybetti. E-ticareti destekleyen hazır gıda market ilaç satış oyuncak satış gibi alanlarda artış oldu.
• 3. çeyreğe baktığımızda teşviklerle gayrimenkul ilaç inşaatta hareketlenmeler gördük. Otomotiv sektörü 2. Çeyrekte çok büyük darbe yiyip 3. Çeyrekte teşviklerle toparlanan sektörlerden birisi.
• İstihdama baktığımızda da sonraki çeyrekte yine toparlanmayı bekliyoruz.

Feyza Narlı şirketlerin çevikliğin kültürün merkezinde durması gerektiğinin altını çizdi: "Kurumlar şu anda daha saydam ve çevik altyapılarla sahip olmanın önemini anlamış durumda. Bu altyapılara sahip olmak için gereken yetkinliklere yöneldiler. Artık iş modelleri değişiyor, bundan sonraki dönemde proje bazlı kaynak kullanımını daha çok konuşacağız."

Firmalar, uzaktan çalışmayı artık start-up'lara özgü ya da farklı bir sistem olarak değil, normal bir çalışma şekli olarak görüp, dijitalleşme yatkınlıklarını artırmaya çalışıyorlar.

Farklı iş gücü modellerine artan talep 

Yeni iş modelleri ve uzaktan çalışma yöntemlerine şirketlerin hızla uyum sağladığının tekrar altını çizen Alp Sezginsoy, "Eskiden yeni yöntemleri anlatmak ve bilgi verme odağındaydık. Artık kurumlar, "Nasıl?" sorusunu sormak için Expertera'nın servislerine daha fazla başvuruyorlar." dedi.

"Geçici personel kullanımının da artacağını öngörüyoruz. Dünya'da Türkiye'ye göre daha yaygın olan bir uygulama. Uzun vadeli bakıldığında proje bazlı çalışmalar en azından dönemsel olarak üretimin arttığı dönemlerde ya da şirketin küçülmesi gerektiği dönemlere göre verimliliği çok artıran bir etken." diye Feyza Narlı ekledi. 

Eşit İş = Eşit Ücret 

Alp Sezginsoy işte fırsat eşitliği tartışmamızda global veriler sunarak fırsatlara dikkatimizi çekti.Bugün neredeyiz? 2020 Freelancer Ücret raporuna göre, küresel kadın işgücü oranı %39 iken, esnek iş gücünde bu oran yaklaşık %24 ve minik adımlarla artmakta. 

Alp Sezginsoy, bu farkın esnek çalışma modellerinde işe alımın yetkinlik bazlı olmasından kaynaklandığına dikkatimizi çekti. Yetkinlik bazlı işe alımlarda, pozisyonun tanımının detaylı olması, dolayısıyla adayların cinsiyetinin birçok sistemde gözetilmediğine dikkat çekti.

Özetle, esnek çalışma merkezli işe alımlarda bugün itibariyle işte ücret eşitliğinde kocaman bir 20% fark var. Kadınların bu fırsatın hakkını vereceğine eminiz. 

Yeni iş modellerine geçişte kadınlar için fırsatlar ve zorluklar 

Fırsatlar arasında eşit ücret kazanımlarının yanı sıra kapsayıcılığı da ekleyebiliriz: yeni iş modellerin uzaktan ve proje bazlı çalışmayı kapsaması, tam zamanlı işlere farklı sebeplerden dolayı giremeyen kadınların istihdama katılımını arttırabilir.

Örnek olarak günde 8 saat çalışmak yerine 4 saat çalışmak isteyen bir kadın ya da erkek esnek çalışma modelinde iş bulabilir.

Evden çalışmaya pandeminin tetiklemesiyle birçok kurum geçti. Bu geçişte kadınların yaşadığı iki buyuk zorlugu goruyoruz: çocuk bakımı ve artan aile içi şiddet.

EBRD Cinsiyet Program Koordinatörü Özen Tümer, "Eve kapandığımız dönemde kadının iş ve ev dengesini kurmakta yaşadığı zorluklar da arttı. Evde gerek çocukların bakımı gerekse de ev işinin yoğunluğunun artması kadınların işe odaklanmasını zorlaştırabiliyor. Bu noktada da kadınların ücretsiz izin alma oranının arttığını gözlemliyoruz.UN Women'ın Türkiye araştırmasına göre son 5 ayda kadınların %18.8'i işini kaybetmiş, bu oran erkeklerde ise %14.2. Pandemi istihdamda kadınların iş hayatı katılımını olumsuz bir şekilde etkiliyor." diyerek yorumlarıyla fırsat ve zorlukları özetledi.

KAGİDER'den Esra Bezircioğlu, girişimcilik ekosistemindeki değişiklikleri ekledi. "Bu süreçte kadın girişimciliğinde özellikle e-ticaret tarafında artış olduğunu görüyoruz. Kadın girişimcilikte en büyük sorunlardan birisi eğitime ulaşım iken online çalışmaya geçilen süreçte bu eğitimler ve datalar daha ulaşılabilir hale geldi. Kadın girişimcilerin strateji planlama, işlerini sürdürülebilir hale getirme ve fırsatlara ulaşma açısından olumlu bir dönem oldu." diyerek kadın girişimcilerin bakış açısından da bir ekleme yaptı.

Ev içi şiddet oranlarının artması pandeminin tetiklediği en tehlikeli zorluklarından biri. Kurumların aile içi şiddetin azalmasındaki rolü yadsınamaz. Bu konuda çalışıyorsanız, aşağıdaki kaynakları referans alabilirsiniz:

• Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Şirketlerin Rolü
• Kadını Güçlendirme İlkeleri (WEPs)
• Kurumlar Şiddete "Yeter" Demek İçin Neler Yapabilir?
• Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Stratejisi - EBRD
• Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Faaliyet Raporu

Şirketler ne yapabilir - 7 Adımda Kurumda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 

Feyza Narlı, ManpowerGroup'un hem kendi kurumu için uyguladığı hem de bir araştırma olarak paylaştığı, kapsayıcılık rehberini paylaştı. Toplumsal cinsiyet eşitliği, kapsayıcı bir kültürün temel taşlarından yalnızca biri.

Aşağıdaki şemaya bakacak olursak, şirketleri cinsiyet eşitliği konusunda tepeye ulaştıracak kişilerin yöneticiler olduğunu söyleyebiliriz. Farkındalık, iletişim, bağlılık ve eşitlik şirkette koşulsuz kapsayıcılığa ulaşmakta önemli adımlar. 

7 adımda kurumunuzun kapsayıcılık bilincini dönüştürebilirsiniz: 

1. Kendini değiştir ve inan. Kadın istihdamının artırılması ve eşitsizliğin azalması için değişim özgür ve yürekten olmalıdır.
2. Bu süreç insan kaynaklari bolumunun bünyesinde ve inisiyatifinde kalmamalıdır. Değişim en tepeden başlayıp tum calisanlara inmelidir.
3. Neden olmasın sorusunu sormak yani destekleyici olmak.
4. Kurumların ev iş dengesini kuracak stratejiler yaratması.
5. Bilinçli katılımı desteklemek. Sadece poster asıp geçmek yerine şirketteki bilinci değiştiriyor olmak. Örnek olarak kadınsız toplantı yapmamak.
6. Kadın ne zaman nerede olacak, kadın sayısının artırılması için ortam sağlamak.
7. Kadınlara sorumluluk vermek ve tepe yönetime taşımak.

 Bu doyurucu sohbet ve ardından gerçekleşen soru-cevapla bir Kadın Liderlik Platformu toplantısını daha bitirdik.

İlk defa tanışanlarımız için, Kadın Liderlik Platformu (KLP) özel sektördeki başarılı kadın yetenek yönetimi örneklerinin paylaşılması ve bu konudaki fikir önderlerinin düzenli buluşmalarla karşılıklı görüş alışverişinde bulunmalarını sağlayan bir oluşumdur.

26 Şubat 2014 günü hayata geçen Kadın Liderlik Platformu'nun çalışmaları, Türkiye'de kadın girişimciliği ve liderliğini geliştirmek temel amacı ile çalışan Türkiye Kadın Girişimciler Derneği KAGİDER, Türkiye ile bağı olan dünya vatandaşı tüm kadınların birbirlerine ilham ve güç verdikleri küresel bir paylaşım platformu olan TurkishWIN ve operasyonlarını sürdürdüğü ülkelerdeki kadın çalışanlarının liderliğine önem veren ve destekleyen UPS'in işbirliğiyle yürütülmektedir. 2019 yılında Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) paydaş olduğu KLP her geçen gün daha fazla kurumu kapsama alanına almaktadır.

Kadın Liderlik Platformu hakkında daha detaylı bilgiyi, UPS Ülke Çalışma Müdürü Özge Yılancıoğlu Erol ve TurkishWIN/BinYaprak Kurucusu Melek Pulatkonak ile gerçekleşen sohbette bulabilirsiniz.

Gelecek etkinlikler hakkinda bilgi almak, sunumlara erismek ve detaylı bilgi için https://kadinliderlikplatformu.org/ adresine uğramayı unutmayın!

Bu makale Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) destekleriyle yayına alınmıştır.

  Bu yazı Bin Yaprak misafir yazarlarından Perisu Aydoğdu tarafından yazılmıştır.